Η ΔΡΑΣΗ του Υπουργείου Υγείας για την πρόληψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας στην Ελλάδα πλησιάζει στο τέλος της, αλλά το πλατύ κοινό ακόμα δεν έχει ενημερωθεί επαρκώς ούτε για τον εμβολιασμό κατά του HPV, ούτε για το νέο τεστ, το HPV DNA τεστ, το οποίο για τις γυναίκες 30-65 ετών αντικαθιστά το καθιερωμένο τεστ Παπανικολάου. Η ενημέρωση αυτή γίνεται αποσπασματικά από τους γιατρούς, αλλά – σύμφωνα με τον νόμο - αποτελεί υποχρέωση κυρίως της Πολιτείας (“Αποτελεί υποχρέωση της Πολιτείας η προσωποποιημένη ενημέρωση ενός εκάστου πολίτη για τον χρόνο και τον τρόπο συμμετοχής του στα προαναφερόμενα Εθνικά Προγράμματα – Ν. 4675/2020, Άρθρο 4,3α, iiiγ).
Όσον αφορά στον Προσυμπτωματικό Έλεγχο, είναι γνωστό ότι η εξασφαλισμένη χρηματοδότηση και η συνεχής μακροχρόνια εφαρμογή είναι από τις βασικές αρχές και προϋποθέσεις που αναγνωρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.). Σύμφωνα όμως με τα αναφερόμενα στον Ν. 4958 και στην σχετική ΚΥΑ Αριθμ.16076/2024, το λεγόμενο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για καρκίνο τραχήλου μήτρας (ΚΤΜ), ως μέρος του Προγράμματος «ΠΡΟΛΑΜΒΑΝΩ» [Εθνικό Πρόγραμμα Πρόληψης «Σπύρος Δοξιάδης»], δεν αφορά σε ένα ολοκληρωμένο μακροπρόθεσμο πρόγραμμα προληπτικού ελέγχου του γυναικείου πληθυσμού για τον ΚΤΜ, αλλά πρόκειται μόνο για μια ΔΡΑΣΗ Δημόσιας Υγείας, η οποία βασίζεται σε χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και έχει περιορισμένη διάρκεια («Η Δράση άρχεται τον Μήνα Απρίλιο 2024 και λήγει 31 Δεκεμβρίου 2025») (ΗΔΙΚΑ - Πρόσκληση 08.04.2024, Α.Π. 3297, Κεφ. Α, 2). Εκ μέρους του Υπουργείου Υγείας υπάρχει η διαβεβαίωση ότι «τα προγράμματα αυτά ξεκινούν τώρα και συνεχίζουν σε βάθος χρόνου, δεν γίνονται μια κι έξω». Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα δεν αναφέρεται σε κανένα Νόμο ή Απόφαση η εξασφάλιση της απαιτούμενης προς τον σκοπό αυτό χρηματοδότησης και η νομική και οργανωτική βάση μιας μακροχρόνιας, συνεχούς και lege artis εφαρμογής ενός Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου για ΚΤΜ.
Στις νέες οδηγίες Προσυμπτωματικού Ελέγχου για ΚΤΜ του Π.Ο.Υ., αλλά και της ΕΕ, συστήνεται η διενέργεια ελέγχου με HPV DNA testing μόνο σε γυναίκες >30 ετών ανά 5-10 έτη. Το Υπουργείο Υγείας έχει δηλώσει ότι «έχει υιοθετήσει τους στόχους του ΠΟΥ για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας και είναι βασική του επιδίωξη μέχρι το 2030 να έχει συμμετάσχει στο Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου το 70% των γυναικών» (η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μάλιστα, ζητά να ελεγχθεί το 90% των επιλέξιμων γυναικών μέχρι το 2030). Όπως, βέβαια, αναφέρθηκε, η σχετική Δράση δημόσιας υγείας «Προληπτικές Διαγνωστικές Εξετάσεις για τον Καρκίνο του Τραχήλου της Μήτρας» του Υπουργείου Υγείας λήγει το αργότερο εντός του 1ου εξαμήνου του 2026 (Ν. 4958/2022, ΚΥΑ 16076/2024). Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα φαίνεται ότι ανταποκρίθηκε περίπου το 25% των Ελληνίδων στα SMS που τις καλούν να προσέλθουν για να ελεγχθούν με HPV DNA testing, είναι δύσκολο να περιμένει η Πολιτεία να εξετασθεί το 70% (ή 90%) των επιλέξιμων Ελληνίδων μέχρι το 2030 με το νέο σχήμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου. Ιδιαίτερα σημαντική παράμετρος στο θέμα αυτό, είναι ότι μέχρι και σήμερα ελλείπει από πλευράς της Πολιτείας η ενημέρωση και επεξήγηση της νέας μεθοδολογίας για τον προληπτικό έλεγχο των γυναικών >30 ετών, δηλ. του HPV DNA testing, γεγονός που δικαιολογεί μερικώς τα χαμηλά ποσοστά προσέλευσης και συμμετοχής.
Παράλληλα, στις οδηγίες της σχετικής Δράσης του Υπουργείου Υγείας προτείνεται και ο έλεγχος των γυναικών 21-29 ετών με τεστ Παπανικολάου και μάλιστα ανεξαρτήτως του εάν έχουν εμβολιαστεί κατά του HPV. Δεδομένου, όμως, ότι ο κίνδυνος για ΚΤΜ σε νέες – τουλάχιστον 21-25 ετών – και μάλιστα εμβολιασμένες γυναίκες έχει αποδειχθεί πλέον ότι είναι εξαιρετικά χαμηλός (~0,05%), ο αριθμός δε των γυναικών που εμβολιάζονται αυξάνει καθημερινώς, δεν φαίνεται να πληρούνται πλέον τα κριτήρια, που πρεσβεύει ο Π.Ο.Υ. και όλοι οι διεθνείς οργανισμοί, για ένδειξη εφαρμογής ενός Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου στις ηλικίες αυτές.
Γενικά, με βάση τα μέχρι σήμερα ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα από χώρες με υψηλότατη εμβολιαστική κάλυψη των κοριτσιών (~90%, π.χ. Σκωτία, Σουηδία, Νορβηγία), στις οποίες ουσιαστικά μηδενίστηκε ο αριθμός περιστατικών ΚΤΜ σε εμβολιασμένες γυναίκες <27 ετών, θεωρείται δεδομένο, ότι η πλήρης (>90%) κάλυψη με εμβολιασμό κατά του HPV όλων των επερχόμενων γενεών κοριτσιών και αγοριών, με συμβολή και της επερχόμενης ανοσοποίησης αγέλης, θα οδηγήσει στην έλλειψη αναγκαιότητας εφαρμογής Προσυμπτωματικού Ελέγχου για μια πλέον «σπάνια» νόσο και στην βαθμιαία κατάργησή του.
ΕΔΩ μπορείτε να δείτε την ΣΧΕΤΙΚΗ ομιλία του κ. ΑΓΟΡΑΣΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ ΠΑΙΔΙΩΝ ΚΑΙ ΕΦΗΒΩΝ, ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΠΟ 31:53 έως την ώρα 35:51.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΑΡΘΡΟ.
