D. Harper: H εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας συναρτάται με την αυτοδειγματοληψία για HPV test σε συνδυασμό με έλεγχο μεθυλίωσης για διαλογή των HPV θετικών
EDITORIAL - Journal of Clinical Oncology, September 13, 2022, Volume 40, Issue 26, p 3003
Καθώς το πρόγραμμα HPV εμβολιασμού θα βρίσκεται για τις επόμενες δεκαετίες σε κύκλο βελτίωσης, ο προσυμπτωματικός έλεγχος παραμένει ο ακρογωνιαίος λίθος για την έγκαιρη ανίχνευση και θεραπεία, δρώντας και ως δίχτυ ασφαλείας για τη περίπτωση μείωσης της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, αποτυχίες εφαρμογής του εμβολίου και ασθένειες από HPV τύπους που δεν περιλαμβάνονται στα προϊόντα του εμβολίου.
Ο Προσυμπτωματικός Έλεγχος έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια των δεκαετιών βελτίωσής του, αλλά συνεχίζει να απαιτεί την επεμβατική εξέταση με τον κολποδιαστολέα, που πολλές γυναίκες βρίσκουν άβολη και ντροπιαστική. Περισσότερο από ενοχλητικός, ο κολποδιαστολέας συσχετίζεται με μια ιστορία σκόπιμης αρσενικής κυριαρχίας και με ψυχολογικά τραύματα λόγω παρελθούσας σεξουαλικής κακοποίησης, σεξουαλικού τραυματισμού ή παραμόρφωση των γεννητικών οργάνων για πολιτιστικούς λόγους. Ως εκ τούτου, πολλές γυναίκες παραιτούνται από τον έλεγχο μάλλον λόγω της αναγκαιότητας του κολποδιαστολέα.
Κλινικές δοκιμές έδειξαν τελικά ότι το πρωτογενές HPV testing είναι πλέον η οριστική εξέταση με μεγαλύτερη συχνότητα πιστοποίησης της νόσου και λιγότερες βλάβες. Αρκετές χώρες έχουν υιοθετήσει ως πρωταρχική εξέταση το HPV testing. Το πρωταρχικό HPV testing μεγιστοποιεί την ικανότητα ελέγχου για HPV μέσω της απολέπισης μολυσμένων επιθηλιακών κυττάρων από τον τράχηλο και κόλπο με χρήση συσκευών που μπορεί να χρησιμοποιήσει κάθε γυναίκα μόνη της. Επιτρέποντας στη γυναίκα την αυτοεξυπηρέτηση, το να ελέγχει τον εαυτό της σε ασφαλές γι' αυτήν μέρος, με μια συσκευή που είναι άνετη στην χρήση της, είναι ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός στην υγειονομική περίθαλψη των γυναικών! Ορισμένα εθνικά προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου έχουν ήδη εντάξει την αυτοδειγματοληψία κολπικών επιχρισμάτων ως αποδεκτή μέθοδο, που μπορεί να χρησιμοποιήσει η κάθε γυναίκα.
Στα αυτολαμβανόμενα κολποτραχηλικά δείγματα μπορεί να γίνει HPV-τυποποίηση (γονοτύπηση) μετά την πρωτογενή HPV ανίχνευση. Αυτή τη στιγμή, η HPV-γονοτύπηση είναι η πιο εξελιγμένη δοκιμή δευτερεύουσας διαλογής μετά από θετικό HPV test και είναι ισοδύναμη με συμπληρωματική κυτταρολογία τραχήλου ή διπλή χρώση για p16/Ki67.
Η αυτο-δειγματοληψία (Self-sampling) για πρωτογενές HPV testing, με τεστ διαλογής βασισμένο σε επιπλέον μοριακούς βιοδείκτες από τα αποφολιδωμένα κύτταρα του τραχήλου και κόλπου, συμβάλλει στην ύπαρξη ενός ισχυρού σε αποτελεσματικότητα και αποδοχή τεστ για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, το οποίο δεν απαιτεί χρήση κολποδιαστολέα. Τελευταίες μελέτες δείχνουν ότι η υπερμεθυλίωση των κατασταλτικών γονιδίων των παθολογικών κυττάρων μπορεί να είναι αυτό το τεστ διαλογής. Κρίσιμης σημασίας είναι το γεγονός ότι τα χαρακτηριστικά του τεστ μεθυλίωσης ήταν ακριβώς τα ίδια είτε την λήψη του δείγματος έκανε κλινικός ιατρός είτε η ίδια η γυναίκα. Τα χαρακτηριστικά διαλογής βάσει των δεικτών μεθυλίωσης FAM19A4/mir124-2 σε αυτοληφθέντα HPV θετικά δείγματα ήταν απολύτως ικανοποιητικά.
Μπορεί να μην έχουμε το βελτιστοποιημένο σύνολο δεικτών μεθυλίωσης για κλινική εφαρμογή ακόμα. Ωστόσο, οι μελέτες δίνουν μεγάλη ελπίδα ότι ο προσυμπτωματικός έλεγχος για καρκίνο τραχήλου μήτρας μπορεί να γίνεται από την ίδια την γυναίκα, στον δικό της ασφαλή χώρο, τη στιγμή που επιλέγει, με μέθοδο που καθορίζει τον πραγματικό κίνδυνο για CIN 3, επιτρέποντας τη δυνατότητα η επανάληψη της επιτήρησης μετά από ένα μη φυσιολογικό αποτέλεσμα να είναι και πάλι αυτοκατευθυνόμενη. Αυτή η ασθενοκεντρική προώθηση αποτελεί τελικά μια ουσιαστική πρόοδο στην φροντίδα υγείας των γυναικών.