Η αυτοδειγματοληψία (self-sampling) για HPV testing στη Σουηδία οδηγεί σε ταχύτερη εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας
«Με τα νέα μέτρα κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), δηλ. με τον εμβολιασμό και την αυτο-δειγματοληψία, προβλέπουμε ότι η εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας στη Σουηδία θα μπορούσε να συμβεί σε 5 χρόνια από τώρα. Αν δεν είχε συμβεί η πανδημία COVID, αυτή θα ήταν πολύ, πολύ πιο αργή».
Ο καθηγητής Joakim Dillner είναι ειδικός στον καρκίνο στο Ινστιτούτο Karolinska στη Σουηδία. Εξηγεί πώς η χώρα αναγκάστηκε να επανεξετάσει την προσέγγισή της στον έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας όταν η μη επείγουσα υγειονομική περίθαλψη σταμάτησε στην περιοχή της πρωτεύουσας τον Απρίλιο του 2020 λόγω της πανδημίας COVID-19. Για 3 μήνες, κανείς δεν μπορούσε να έχει πρόσβαση στον έλεγχο του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Στη συνέχεια, όταν το εθνικό πρόγραμμα ξανάρχισε, οι απαιτήσεις κοινωνικής απόστασης σήμαιναν ότι οι κλινικές δεν ήταν σε θέση να παρέχουν λήψη κολποτραχηλικών δειγμάτων υπό την καθοδήγηση κλινικών ιατρών.
Για να λυθεί το πρόβλημα, στάλθηκαν σε όλες τις επιλέξιμες γυναίκες στη χώρα τα κιτ αυτο-δειγματοληψίας για HPV DNA testing, συμπεριλαμβανομένων εκείνων μεταξύ 23 και 29 ετών στις οποίες είχε προηγουμένως προσφερθεί κυτταρολογικός έλεγχος (τεστ Παπανικολάου), ο οποίος διεξάγεται από κλινικό γιατρό. Στην περιφέρεια της Στοκχόλμης, όπου εστάλησαν 330.000 κιτ αυτοδειγματοληψίας, σημειώθηκε αύξηση κατά 10% στην κάλυψη των τεστ πληθυσμού – από 75% σε 85% – σε μόλις 1 χρόνο.
Υψηλή κάλυψη, χαμηλό κόστος
Ακόμη και όταν περισσότερες γυναίκες υποβάλλονταν σε έλεγχο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η αυτο-δειγματοληψία για HPV DNA testing οδήγησε σε ανίχνευση λιγότερων HPV λοιμώξεων σε άτομα ηλικίας 23 έως 29 ετών, καθώς περισσότερες από αυτές τις γυναίκες είχαν εμβολιαστεί κατά του HPV στο σχολείο. Προηγουμένως, σε αυτή την ηλικιακή ομάδα είχε προσφερθεί μόνο κυτταρολογική δειγματοληψία, η οποία είναι λιγότερο ευαίσθητη και λιγότερο ακριβής με πιθανή συνέπεια να οδηγεί σε υπερθεραπεία. Η σουηδική κυβέρνηση περιλαμβάνει τώρα την ομάδα αυτή στο εθνικό πρόγραμμα με HPV DNA screening.
«Το κιτ αυτο-δειγματοληψίας δεν είναι πολύ εξειδικευμένο. Είναι βασικά το ίδιο πράγμα με μια βούρτσα μάσκαρα που μπορεί να χρησιμοποιήσει μια γυναίκα για τις βλεφαρίδες της», λέει ο καθηγητής Dillner. «Πρόκειται για πολύ απλά, χαμηλού κόστους κιτ δειγματοληψίας που αποτελούν μέρος του HPV screening test».
Ο καθηγητής Dillner επιθυμεί επίσης να τονίσει ότι το χαμηλό κόστος των κιτ θα μπορούσε να είναι ένας κρίσιμος παράγοντας για την ανάπτυξη του HPV self-sampling σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς δεν μπορούν όλες οι χώρες να επωμιστούν μεγάλα έξοδα. Ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη το κόστος της εργαστηριακής ανάλυσης, λέει, η αυτο-δειγματοληψία αντιπροσωπεύει μια μεγάλη εξοικονόμηση για τις υπηρεσίες υγείας σε σύγκριση με το κόστος χρόνου που απαιτείται για τη διεξαγωγή της λήψης δείγματος εκ μέρους ενός κλινικού γιατρού.
«Στη Σουηδία, πιθανότατα δεν θα είχε συμβεί αυτό ποτέ, αν δεν είχαμε αναγκαστεί να αλλάξουμε. Θα συνεχίζαμε να προσλαμβάνουμε πολλούς γιατρούς και νοσηλευτές για να λαμβάνουν αυτά τα δείγματα, όταν στην πραγματικότητα κάτι τέτοιο δεν ήταν απαραίτητο. Επιτύχαμε ακόμη και πολύ μεγαλύτερη πληθυσμιακή κάλυψη δίνοντάς την δυνατότητα της λήψης δείγματος απευθείας στις γυναίκες. Οπότε αυτό είναι κάτι που αξίζει να σκεφτούμε», επισημαίνει ο καθηγητής Dillner.
Αλλαγή νοοτροπίας
Τον Ιούλιο του 2022 θα τεθούν σε ισχύ νέοι κυβερνητικοί κανονισμοί στη Σουηδία, οι οποίοι επιτρέπουν στις γυναίκες να επιλέξουν αν θέλουν να χρησιμοποιήσουν ένα κιτ αυτο-δειγματοληψίας ή να τις δει ένας κλινικός γιατρός. Αυτό θα απελευθερώσει πόρους, ώστε οι γυναίκες που έρχονται για το πρώτο τους τεστ προσυμπτωματικού ελέγχου να μπορούν επίσης να εμβολιαστούν ταυτόχρονα, και οι προσπάθειες παρακολούθησης μπορούν να επικεντρωθούν σε εκείνες τις γυναίκες που είναι θετικές για λοίμωξη από HPV, η οποία μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.
«Ήταν μια αλλαγή νοοτροπίας που χρειαζόταν», λέει ο καθηγητής Dillner. «Όταν όλα σταμάτησαν, έπρεπε να σκεφτούμε κάτι εντελώς διαφορετικό. Η προσδοκία είναι ότι πολλές γυναίκες θα προφυλαχθούν από το να αναπτύξουν καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας και ότι έτσι θα προχωρήσουμε ταχύτερα στην πορεία προς την επίτευξη του στόχου του ΠΟΥ για εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας».
Ο καθηγητής Dillner καταλήγει: «Πολλά πράγματα είναι δυνατά όταν συνειδητοποιείς ότι δεν χρειάζεται να σκέφτεσαι με τον τρόπο που σκέφτεσαι πάντα. Είναι σημαντικό να εξετάζει κανείς την επίλυση ζητημάτων που προκύπτουν με εναλλακτικό τρόπο. Νομίζω ότι η αυτο-δειγματοληψία είναι ένας καταλυτικός παράγοντας που θα αλλάξει τελείως το παιχνίδι».
8 Σεπτεμβρίου 2022 – Δελτίο Τύπου (Διαβάστε ΟΛΟ το Δελτίο Τύπου)